Επειδή πρόσφατα έγινε ντόρος σχετικά με την Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως, ας παραθέσουμε από τουρκική πηγή ποιες είναι
Εκκλησιές της Κωνσταντινούπολης που τις έκαναν Τζαμιά!
οι πιο γνωστές εκκλησίες ή μοναστήρια που μετά από την άλωση της Κωνσταντινούπολης και στους αιώνες που ακολούθησαν, μετατράπηκαν από χώροι χριστιανικής λατρείας σε τζαμιά. Τα στοιχεία είναι από το βιβλίο «Κωνσταντινούπολη-πόλη στην οποία συναντώνται τρεις θρησκείες» των Σενούρ Σεζέρ και Αντνάν Οζγιαλτσινλέρ (Εκδόσεις İnkılap Y 2003):
Αγία Σοφία
Η εκκλησία αυτή κατασκευάστηκε με την σημερινή της μορφή από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον 6ο αιώνα και αμέσως μετά από την άλωση της Κωνστανινούπολης μετατράπηκε σε τζαμί από τον σουλτάνο Μωάμεθ, που κατασκεύασε και τον πρώτο μιναρέ. Τον δεύτερο τον έκανε ο Βαγιαζήτ Β’, ο Σελίμ Β΄ κατασκεύασε άλλο μιναρέ στην θέση του πρώτου, ενώ δύο ακόμη κατασκεύασε ο σουλτάνος Μουράτ Γ’. Στα ΝΑ του ναού υπάρχουν τάφοι σουλτάνων και συγγενών τους. Eπί Μαχμούτ Α΄ έγιναν κτίρια δίπλα στο τζαμί. Στο διάστημα βασιλείας του Αμπντουλ Μετζίτ, με εντολή του καζασκέρη Μουσταφά Εφέντη κρεμάστηκαν πινακίδες Αλλάχ, Μωάμεθ, Αλή, Ομέρ, Οσμάν, Εμπουμπεκίρ, Χασάν και Χουσεΐν και οι εξωτερικοί τοίχοι βάφτηκαν κίτρινοι. Την 1/2/1935 έγινε μουσείο.
Τζαμί Κοτζά Μουσταφά Πασά
Πριν να γίνει τζαμί, ήταν ναός του Αγίου Ανδρέα εν Κρίσει και βρίσκεται στην συνοικία Κοτζαμουσταφά. Μετατράπηκε σε τζαμί το 1486.
Τζαμί Φετχιέ
(Τζαμί της Κατάκτησης, προς ανάμνηση της κατάκτησης της Γεωργίας και του του Καυκάσου).Παλιά ήταν ναός στη μονή Παμμακαρίστου και βρίσκεται στο προάστιο Τσαρσαμπά. Στέγασε το Οικουμενικό Πατριαρχείο μετά την έξωσή του από την Αγ. Σοφία. Μετατράπηκε σε τζαμί το 1590 επί Μουράτ Γ΄. Το κτίριο έγινε μουσείο στην δεκαετία του 1930 και έγινε πάλι τζαμί το 1960.
Μουλά Φενέρ Ισά τζαμί
Ο ναός της μονής του Λιβός (αξιωματούχος Κων/νος Λίψ) βρίσκεται στην περιοχή Φατίχ. Έγινε τζαμί στην περίοδο του Βαγιαζήτ Β΄, τον 15ο αιώνα.
Εσκί Ιμαρέτ τζαμί
Η παλιά του ονομασία ήταν μοναστήρι του Παντεπόπτου και βρίσκεται κοντά στο Ζεϊρέκ. Μετατράπηκε σε τζαμί τον 15ο αιώνα.
Τζαμί Ζεϊρέκ
Τρεις αυτοκρατορικές εκκλησίες, κτίσματα των Κομνηνών με πολυτελέστατη διακόσμηση, που ανήκαν στη μονή του Παντοκράτορος. Βρίσκονται στη συνοικία που πήρε το όνομά της από το τζαμί.
Τζαμί Ατίκ Μουσταφά Πασά
Δεν είναι γνωστή η ονομασία που είχε πριν γίνει τζαμί, επί Βαγιαζήτ Β΄. Πιθανολογείται πως ήταν εκκλησία της Αγ. Θέκλας. Το κτίσμα βρίσκεται στην περιοχή Αϊβάν Σαράι.
Τζαμί Βεφά Κιλισέ
Η παλιά ονομασία ήταν Άγ. Θεόδωρος και βρίσκεται στην συνοικία Βεφά. Μετατράπηκε σε τζαμί την εποχή του Μωάμεθ του Πορθητή.
Τζαμί Γκιουλ
Η παλιά ονομασία ήταν Αγ. Θεοδοσία και βρίσκεται στο Αγιάκαπι. Μετατράπηκε σε τζαμί το 1499.
Μουσείο Καριγιέ
Η Μονή της Χώρας του Χριστού Σωτήρος (Χώρα των Ζώντων) βρίσκεται στο Εντίρνε Καπί. Μετατράπηκε σε τζαμί επί Βαγιαζήτ Β΄ και έγινε μουσείο το 1948.
Τζαμί Καλεντέρχανέ
Ναός της Θεοτόκου Κυριώτισσας που βρίσκεται στο Βεζνετζιλέρ. Μετά από την άλωση παραχωρήθηκε για θρησκευτικούς και κοινωνικούς σκοπούς. Μετατράπηκε σε τζαμί τον 18ο αιώνα.
Τζαμί Ιμραχόρ
Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Στουδίτη που βρίσκεται στο Γεντίκουλε. Μετατράπηκε σε τζαμί επί Βαγιαζήτ Β΄.
Μεστζίτι του Χιραμί Αχμέτ Πασά
Η παλιά ονομασία ήταν Άγιος Ιωάννης και βρίσκεται στην συνοικία Τσαρσαμπά. Μετατράπηκε σε τζαμί το 1586.
Τζαμί Κιουτσούκ Αγιά Σοφιά
Η ιουστινιάνεια εκκλησία των Αγίων Σεργίου και Βάκχου βρίσκεται στο Τσατλαντίκαπί. Μετατράπηκε σε τζαμί επί Βαγιαζήτ Β΄.
Μεστζίτι Ισάκαπι
Πρόκειται για την μονή Μανουήλ. Το κτίσμα βρίσκεται στην περιοχή Τσεράχ Πασά και μετατράπηκε σε τζαμί το 1560.
Μεστζίτ Κεφελί
Η παλιά ονομασία δεν είναι γνωστή. Μετατράπηκε σε μεστζίτι το 1626.Βρίσκεται στο Καραγκιουμρούκ.
Μεστζίτ Σαντζακτάρ
Πιστεύεται πως ήταν η μονή των Γαστρίων. Βρίσκεται στην περιοχή Τσεράχ Πασά.
Μεστζίτι του Μοναστηριού
Η παλιά ονομασία είναι άγνωστη. Βρίσκεται κοντά στο Τόπκαπί.
Τζαμί Μποντρούμ
Ήταν ο ναός της μονής Μυρελαίου. Μετατράπηκε σε τζαμί τον 15ο αιώνα.
Τζαμί Αράπ
Πρόκειται για τον καθεδρικό ναό του Αγίου Δομηνίκου των Καθολικών, με παρεκκλήσι του Αγίου Παύλου, που βρίσκεται στο Γαλατά. Έγινε τζαμί μετά την άλωση.
Εκκλησιές της Κωνσταντινούπολης που τις έκαναν Τζαμιά!